Determineertabellen

Determineren

Een eerste vereiste bij de faunistiek is de juiste determinatie. Het is een wijdverbreid misverstand, dat Kleine vlinders bijzonder moeilijk op naam zijn te brengen, maar het zal bij nader inzien blijken, dat de determineerproblemen beslist niet groter zijn dan bij de Grote vlinders. De problemen, die dagvlindermensen ondervinden bij het determineren van hun dikkopjes, luzernevlinders, blauwtjes en zandoogjes, komt men namelijk op overeenkomstige wijze tegen bij de micro's, niet minder, maar zeker niet méér.

Het determineren van onvolwassen stadia (rupsen, poppen en natuurlijk eieren) moet in zijn algemeenheid worden ontraden. Het is een lastig karwei en er is bovendien weinig literatuur op dit gebied. Tenzij men zich speciaal met rupsen en poppen wil bezighouden is het voor inventarisatiedoeleinden verstandiger de vlinders uit te kweken en de aldus verkregen vlinders te determineren. Een belangrijke uitzondering hierop vormen de soorten met een minerende levenswijze, waarvan de identificatie relatief eenvoudig is. Het determineren van volwassen micro's mag dan minder lastig zijn dan doorgaans wordt gedacht, toch zijn daaraan een aantal complicaties verbonden en dat zijn:

• uiteraard de geringe afmetingen
• het grote aantal in ons land gevonden soorten
• het ontbreken van een goed geïllustreerd werk, waarin alle in Nederland aangetroffen soorten worden behandeld (ook in het buitenland ontbreken die).

Aan de afmetingen valt niets te veranderen (maar een loupe, binoculair of - en dat is natuurlijk het allerbeste - een stereomicroscoop bieden hier uitkomst). Aan het grote aantal soorten valt evenmin wat te doen, maar aan dit bezwaar hoopt deze site tegemoet te komen door het uitbrengen van determinatietabellen en foto's van vrijwel alle in Nederland aangetroffen soorten. Daarmee behoort het probleem van de versnipperde literatuur tot het verleden.

Determineertabellen

In de tabellen is zo veel mogelijk gebruik gemaakt van gemakkelijk zichtbare kenmerken en dit behoeven bepaald geen kenmerken te zijn die in de systematiek van belang zijn. Dit is onder meer gerealiseerd door de gebruikte kenmerken toe te spitsen op de Nederlandse (en daarmee eigenlijk ook de Noordwest-Europese) soorten.

De tabellen zijn zó ingericht dat eerst tot op de familie wordt gedetermineerd. Binnen de families gaat men vervolgens dadelijk door tot op de soort (soms via onderfamilies). Daarbij zijn dus de geslachten omzeild en dat gebeurt vooral, omdat de kenmerken daarvan vaak lastig zijn.

De tabellen geïllustreerd. De familietabellen gaan vergezeld van zwart-wit figuren, gebruikte kenmerken moeten verduidelijken. Van verreweg meeste kleurenfoto?s gemaakt, die respectieve soorten zijn weergegeven (meer over de foto?s bij soorten).

In de tabellen zijn de paren alternatieven genummerd. Daarachter staat tussen haakjes het nummer aangegeven van het alternatievenpaar, dat tot de keuze van het ervoor vermelde nummer heeft geleid. Daardoor is het mogelijk om, wanneer men bijvoorbeeld meent op de verkeerde weg te zijn, de gevolgde route vlug weer terug te vinden.

Voor wat lastiger kenmerken, zoals vleugeladering en genitaliën, moet worden verwezen naar het boek 'De Kleine Vlinders' (Kuchlein, 1993). Dit geldt eveneens voor de in de tabel gebruikte technische termen. In de toekomst komen er schetsjes bij de soorttabellen; bij de Pyraliden zijn die al beschikbaar.

Gebruikte naamgeving en classificatie

Classificatie en nomenclatuur in de tabellen zijn in overeenstemming met de op deze site gegeven soortenlijst en deze is gebaseerd op de Geannoteerde Naamlijst van de Nederlandse Vlinders, (Kuchlein & De Vos, 1999). Ook de nummering van de families in de soorttabellen komt daarmee overeen.

Grote vlinders

Omdat Kleine vlinders niet altijd gemakkelijk als zodanig zijn te herkennen, zijn ook de families van de Grote vlinders (Macrolepidoptera) in de beide familietabellen opgenomen. Deze vlinders worden in de Nederlandstalige tabel aangeduid als 'Grote vlinders'. In sommige gevallen komt men daarbij inderdaad uit op één macro-familie, maar meestal kan men niet verder komen dan een groep tot de Grote vlinders behorende families. Van verdere differentiatie is daarbij afgezien, omdat de tabel bedoeld is om micro's te determineren.

Nederlandstalige en Engelstalige familietabel

Van de familietabel worden twee versies gegeven: één in het Nederlands, de ander in het Engels. Eerstgenoemde is bestemd voor degenen, die nog weinig ervaring hebben met het determineren van vlinders. In de Engelse familietabel wordt echter gebruik gemaakt van lastiger kenmerken, zodat hier meer voorkennis wenselijk is. De beide familietabellen worden gevolgd door tabellen, waarmee vanaf de familie tot op de soort kan worden gedetermineerd en deze zijn alle in het Engels.

Slotopmerkingen

De beide keuzemogelijkheden van het alternatievenpaar zijn in de tabellen niet voorzien van een speciale aanduiding. Op de pagina's met soortinformatie wordt bij de foto's echter verwezen naar één van beide alternatieven door het gebruik van de letter 'a' voor de eerste en de letter 'b' voor de tweede keuzemogelijkheid.

De verwijsgetallen aan de rechtermarge van de determineertabellen zijn soms één of twee regels te hoog of te laag terechtgekomen. Deze verspringingen zullen zo spoedig mogelijk worden gecorrigeerd.

The identification keys presented on this website are dichotomic. Both alternatives of a couplet are not provided with prefixes. However, on the pages with information on the species is referred to one of the alternatives by using the letter 'a' for the first and 'b' for the second alternative.

Some of the numbers in the right margin of the keys, used to refer to other couplets are erroneously transposed one or two lines upwards or downwards. This will be rectified as soon as possible.